L-uzu tal-qanneb

minn Charles Pirotta

IL-HEMP (Qanneb) hija meqjusa bhala droga u ghalhekk hija projbita kemm Malta kif ukoll f'hafna pajjizi ohra. Kif jaf kulhadd il-qanneb hija zerriegha ferm tajba u ta' beneficcju ghall-ghasafar. Illum wiehed jista' isib il-'Hemp-seed oil' li propju huwa zejt tal-qanneb.

Il-pjanta tal-qanneb hija pjanta b' sabbitha li kapaci toghla aktar minn tliet metri bl-gheruq jinzlu l-istess fond fil-hamrija minn fejn tkun tista' tiehu il-minerali li jkollha bzonn. Il- hamrija tibbenefika minn dan li ma jkollhiex bzonn fertilizzant. Wiehed jinnota li ftit insetti jaghtuha fastidju. Min habba li din il-pjanta tikber hafna, kien issuggerit li din tista' tghin biex tnaqqas xi ftit il-global warming. ll-qanneb kapaci tassorbi l-'carbon dioxide' (li jigi mill- hruq taz-zjut tal-fosilli), u li tibdlu f ossignu u f'fiber izjed malajr mill-pjanti l-ohra. lz-zejt miz-zerriegha tal-qanneb huwa tant versili u eccezzjonali, li mhux biss fiha hafna nutrienti imma fiha ukoll il-fibra. Din il-fibra tintuza fil- produzzjoni ta' ghazel lijintuza biex isiru dvalji u hwejjeg, zraben, il-qlugh tal- jots u tined, karta, matejal ghall-bini u hafna affarijiet ohra incidentalment il- kelma 'canvas' gejja mill-kelma xjentifika 'cannabis'. Il-qanneb kien prodott agrikolu fl- Amerika ta' fuq sa l-1930, u li l-Presidenti Thomas Jefferson u George Washington kienu 'Hemp Farmers (bdiewa li jkabbru l-qanneb) qabel saru Presi- denti. Ghal mijiet ta' snin kien jintuza ghall-ikel. Fir-Russja per ezempju l- qanneb kien isir il-butir bnin hafna u li kien fih proteini, Zejt, vitamini u fibra. Kien hafna itjeb mill-Peanut Butter' ghall-kwalita' ta' nutrienti li fih, u li kellu inqas 'carcinogenic aflatoxins'

Bhal-'Linseed Oil' (zejt tal-kitten) iz-zejt tal-qanneb kien jintuza fiz-zebgha ghaliex fih hafna EFA (essential fatty acids). Dawn l-acids ghamlu reazzjoni ma' l-ossignu u joholqu speci ta' qoxra irqiqa meta tinxef. Fl-Amerika u pajjizi ohra, dan iz-zejt kien jintuza fil- lampi qabel ma dahal l-elettriku.

Storikament, dan iz-zejt kien jintuza ukoll fil-preparazzjoni ta' l-ikel qabel ma gew ivvintati l- proceduri li jintuzaw biex jippreservaw l-ikel, pero', kien irid ikun frisk u jintuza dik il-gimgha jew ta' wara.

Dan iz-zejt tant huwa perfett li huwa wiehed mill-aktar zjut naturali li huma bilancjati. Dan tant fih kombinazzjoni proporzjonali tajbin ta' I-EFA u GLA (gamma linolcic acids), li huwa tajjeb ghall-uzu fit-tul, u hu l-uniku vegetable oil (zejt naturali) li fih din il- kombinazzjoni.

Daz-zmien huwa difficli issib din iz-zerriegha (qanneb). Din l-izjed li tinstab huwa fic-Cina, l-India u l- Ewropa fejn titkabbar minghajr il-bzonn ta' xi pesticida.

Avolja fiha dawn l-affaiijiet kollha tajbin din il-pjanta hija iiegali li titkabbar f hafna pajjizi, imma l-Hemp Oil u l- Steamed Hemp Seed (ahna nsibuha bhala inkaljata) mghandhomx dawn ir- restrizzjonijiet fuqhom. L-iSproutable Hemp (dak li jista' jinbet) hija illegali ghaliex tista' titkabbar biex jipporducu minnha dik li tissejjah 'cannabis'.

Kuntrarju ghal dak generalment mahsub, iz-zerriegha u z-zejt (naturali) ma jipproducux dak li jghidulu 'High' fil- bniedem, f"annimali jew ghasafar ghax ma fihomx is-sustanza 'TFIC (tetra-hydro- cannabinol).

lz-zejt tal-qanneb huwa ta' kulur ahdar u t-toghma tieghu hija bhal dik tas-Sunflower (fjura tax-xemx). Dan jista' jintuza bhalma jintuzaw zjut ohra ta' ikel, pero' mhux tajjeb ghall-qali. Irid jitpogga fil-fiidge jew fil-freezer ghax jista' jittranga, u jitpogga go recipjenti skuri u protetti mid-dawl.

Kieku huwa aktar konvinjenti li ikollna tahlita ta' zrieragh li ikun fiha persentagg zghir ta' qanneb, imma nistghu nuzaw il-Hemp Oil minflok.

Id-ditta 'HERBA'tipproduci dan il-prodott u tista' issib minnu fic- Centru MCBA.

Donated by the Malta Cage Birds Association Club visit MCBA club website